Δημοπρασίες - πλυντήριο για αρχαία

Συνέδριο αποκαλύπτει τον σκοτεινό ρόλο μεγάλων οίκων στη διακίνηση κλεμμένων αρχαιοτήτων

Παρακολουθήστε το ντοκυμαντέρ: " Το κύκλωμα ". Σ'άυτό φαίνεται καθαρά ο ρόλος των μεγάλων οίκων δημοπρασιών.

"Ξεθάβονται αργά τη νύχτα και παίρνουν τον δρόμο της ξενιτιάς. Κάποιες άλλες είναι θύματα πολέμου και ως άλλες αιχμάλωτες οδηγούνται στα διεθνή παζάρια.

Θα επιβιβαστούν ακόμη και σε ελικόπτερα του αμερικανικού Στρατού για να φυγαδευτούν. Αφού μείνουν ξεχασμένες για μερικά χρόνια σε ανήλιαγες αποθήκες, θα βρουν τη θέση τους στους γυαλιστερούς καταλόγους των οίκων δημοπρασιών. Και με εφόδιό τους μια πλαστή ταυτότητα θα ποζάρουν ελκυστικές για να βρουν τον νέο τους ιδιοκτήτη.

Μια συνήθης διαδρομή για τις λεηλατημένες αρχαιότητες. Ποιος είναι όμως ο ρόλος των οίκων δημοπρασιών; Φως στο σκοτεινό αυτό σημείο ρίχνει ο ερευνητής στο Σκωτσέζικο Κέντρο Έρευνας Εγκλημάτων και Δικαιοσύνης του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης Νιλ Μπρόντι, που μιλάει απόψε στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Εμπειρογνωμόνων για την Επιστροφή Πολιτιστικών Αγαθών που διοργανώνει το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με τη συμμετοχή καθηγητών πανεπιστημίων, εκπροσώπων κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών από 18 χώρες.

Το κλειδί στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με τον Νιλ Μπρόντι, είναι η πλαστή ταυτότητα. Τον Δεκέμβριο του 1997 οι Κρίστις της Νέας Υόρκης βγάζουν σε δημοπρασία δύο αττικές κύλικες με την ένδειξη «ανήκουν σε αμερικανό ιδιώτη συλλέκτη». Πολλά από τα αντικείμενα που μπαίνουν στους καταλόγους δημοπρασιών φέρεται ότι ανήκουν σε «ιδιώτη συλλέκτη» ή σε «ευρωπαία κυρία». Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως πίσω από την ανωνυμία κρύβεται κάτι ύποπτο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αγγεία προέρχονταν από το Αρχαιολογικό Μουσείο Κορίνθου το οποίο επτά χρόνια νωρίτερα είχε λεηλατηθεί. Και μόνο αυτή η υπόθεση είναι αρκετή για να δείξει ξεκάθαρα πώς οι κλεμμένες αρχαιότητες φτάνουν να διατίθενται από μεγάλους και σοβαρούς οίκους δημοπρασιών, οι οποίοι διευκολύνουν τη διαδικασία πώλησης μην αποκαλύπτοντας ακριβείς πληροφορίες για την προέλευση ή το προηγούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς των αρχαιοτήτων.

Και ενώ η υπόθεση της Κορίνθου έληγε, μια νέα θύελλα ήρθε να χτυπήσει τους Κρίστις και τους Σόθμπις. Στην ελεύθερη ζώνη της Γενεύης εντοπίζεται η αποθήκη του μεγαλέμπορου Τζάκομο Μέντιτσι και οι Αρχές κατάσχουν 3.800 αντικείμενα, 4.000 πολαρόιντ με πρόσφατα κλεμμένες αρχαιότητες και 35.000 έγγραφα ικανά να κάψουν όχι μόνο τον Μέντιτσι, αλλά και να ξετυλίξουν το κουβάρι της τριανδρίας που δέσποζε στο παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων: τους Ρόμπερτ Χεκτ, Ρόμπιν Σάιμς και τον υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες θανόντα το 1999 στη Ρώμη Χρήστο Μιχαηλίδη. Το τελευταίο δίδυμο μάλιστα βρέθηκε κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας όταν πριν από επτά χρόνια αποκαλύφθηκε η υπόθεση με τη γεμάτη αρχαιότητες βίλα της Σχοινούσσας.

Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι ο Μέντιτσι δεν αποτελεί μόνο βασικό προμηθευτή των Σόθμπις. Τους χρησιμοποιεί και ως πλυντήριο. Πουλάει αρχαιότητες που ανήκαν δήθεν σε μια εταιρεία του στον οίκο και τις αγοράζει υπό την επωνυμία μιας άλλης ώστε το πέρασμα από τους Σόθμπις να προσδίδει μια αύρα νομιμότητας στο αγνώστου προέλευσης αντικείμενο. Η ισχυρή παρέα της αρχαιοκαπηλίας εκτιμάται ότι είχε ετήσιο τζίρο 4 δισ. δολάρια."
πηγή: TA NEA (Μαίρη Αδαμοπούλου)